«ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ» ΘΗΣΑΥΡΟΣ.
Λένε ότι τα πιο ωραία πράγματα στη ζωήχρειάζεται να ψάξεις για να τα ανακαλύψεις. Από το ιδανικό έτερον ήμισυ και την ευτυχία μέχρι τα σουτζουκάκια στα κάρβουνα παρέα με ένα (ή περισσότερα…) ποτηράκια ρετσίνας και καλούς φίλους. Η λαϊκή σοφία βρίσκει πλήρη εφαρμογή και στην παραδοσιακή ταβέρνα «Πήρε και βραδιάζει».
Κάποιος που δεν ξέρει (επειδή, προφανώς, είναι επισκέπτης στη Θεσσαλονίκηή έφτασε πρόσφατα σ’ αυτήν για εγκατάσταση) θα χρειαστεί να ψάξει για να την ανακαλύψει. Βρίσκεται «κρυμμένη» πίσω από τα δέντρα, στην οδό Ομήρου. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται το 6ο γυμνάσιο Θεσσαλονίκης και το Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας.
ΖΩΝΤΑΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ.
Με το που πατάς το πόδι σου στον χώρο, νομίζεις ότι, θαυματουργικά, έχεις αφήσει τον 21οαιώνα και μεταφέρθηκες στο παρελθόν τής πόλης. Βλέπεις μια ταβέρνα που έχεις δει μόνο στις ταινίες. Νιώθεις ότι ο Βασίλης Τσιτσάνης (που εικονίζεται σε ένα καδράκι, παρέα με το μπουζούκι του) θα επιστρέψει στην κενή καρέκλα στο πάλκοκαι θα αρχίσει το τραγούδι.
Η ιστορία τού «Πήρε και βραδιάζει» δεν απέχει πολύ από την ιστορία που έχεις πλάσει στο μυαλό σου… Μόλις έφυγαν και οι τελευταίοι Γερμανοί από τη Θεσσαλονίκη, το 1944, ο Κώστας Παπαδόπουλος και ο γιος του, Νίκος, άνοιξαν στην οδό Αθηνών (τη σημερινή Αλεξάνδρου Παπαναστασίου) ένα μικρό ταβερνάκι. Στα χρόνια που ακολούθησαν έγινε αγαπημένο στέκι κάθε μερακλή για καλή ρετσίνα, καντάδακαι ρεμπέτικο τραγούδι. Το 1971 η ταβέρνα μετακόμισε λίγο πιο κάτω, στη σημερινή της τοποθεσία.
ΑΦΗΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΣΤΕΝΟΧΩΡΙΕΣ.
Ένα καδράκι κρέμεται σε ένα μπαλκονάκι, που κάλλιστα θα μπορούσε να είναι ένα από τα διοράματα σε κάποιο λαογραφικό μουσείο. Διαβάζεις: «Για πρόβλημα που λύνεται, δεν στενοχωριόμαστε. Για πρόβλημα που δεν λύνεται, ε, τότε δεν στενοχωριόμαστε καθόλου».
Αυτή είναι η φιλοσοφία τής ταβέρνας: να ξεχάσεις τα βάσανα και τους καημούς. Η μυρωδιά από τα κρέατα στα κάρβουνα σου σπάει τη μύτη. Θέλεις να παραγγείλεις όλο τον κατάλογο, αποφασίζεις ωστόσο να κινηθείς σεμνά και ταπεινά. Παραγγέλνεις (για αρχή) ένα κανατάκι ρετσίνας. Τη φτιάχνουν εδώ και δεκαετίες οι ίδιοι οι άνθρωποι της ταβέρνας, στα βαρέλια τους που βρίσκονται στα υπόγεια.
ΡΕΤΣΙΝΑ ΑΠ’ ΤΑ ΒΑΡΕΛΙΑ ΣΟΥ…
Κάποτε, οι ταβέρνες που παρασκεύαζαν ρετσίνα ήταν αρκετές. Τώρα είναι μετρημένες στα δάχτυλα – καιμάλιστα του ενός χεριού. Ο μούστος έρχεται κάθε Σεπτέμβριο από την Κάρυστο. Οι «μπόμπες»(χωρητικότητας 40 λίτρων κάθε μία) γεμίζουν. Προστίθεται το ρετσίνι στα βαρέλια, αφήνονται για λίγο ανοιχτά (μέχρι να αρχίσει ο βρασμός) και στη συνέχεια σφραγίζονται. Μετά, πρέπει να κάνεις υπομονή ώσπου να έρθουν τα κρύα, για να σταματήσει ο βρασμός και να ξεθολώσει η ρετσίνα.
Η φρέσκια παρτίδα αρχίζει να διατίθεται περίπου τον Δεκέμβριο.
ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΑΝΔΡΕΣ.
Τσουγκρίζεις τα ποτήρια με την παρέα σου και συζητάτε όλα εκείνα τα πράγματα που σας κάνουν χαρούμενους – ήσας ταλαιπωρούν. Και να σουτα «εβίβα»… Την ίδια ώρα, οι μουσικοί παίζουν προπολεμικό ρεμπέτικο: «Όλοι οι ρεμπέτες τού ντουνιά», «Ρίξε, τσιγγάνα, τα χαρτιά», «Μπουζούκι μου διπλόχορδο». Αναρωτιέσαι πώς να ήταν, όταν τα έπαιζαν οι ίδιοι οι δημιουργοί: Βαμβακάρης, Μπάτης, Δελιάς…
Ξαναπίνεις και αποφασίζεις –τιάλλο;– ναπαραγγείλεις κάτι για τη μέση. Το μάτι σου πέφτει σε μια σελίδα τού καταλόγου. Διαβάζεις: «Κύμα Ριζοσπαστών Λεχριτών – ΚΥ.ΡΙ.ΛΕ.: Πιστοί στην παράδοση, κάθε χρόνο γιορτάζουμε την επιστροφή τού ασώτου υιού. Από τις 12 το μεσημέρι μέχρι… όσο αντέξουμε. Διασκεδάζουμε με τραγούδια, μπουζούκια, κιθάρες, μπαγλαμαδάκια, εκλεκτούς μεζέδες και, φυσικά, άφθονο κρασί, γιορτάζοντας την επιστροφή τού υιού που ξεστράτισε, μακάθε χρόνοβρίσκει τον δρόμο και επιστρέφει στο ‘Πήρε και βραδιάζει’».
Ώςεδώ, όλα καλά… Διαβάζεις παρακάτω: «Η είσοδος επιτρέπεται αυστηρά μόνο σε άνδρες, όπως προβλέπει το έθιμο. Σας περιμένουμε, λοιπόν, για να τον ‘κράξουμε’ παρέα». Μια βραδιά μόνο για άνδρες. Μάλιστα, ο κατάλογος δίνει και τις ημερομηνίες, για να τις συμπληρώσεις στο τεφτέρι σου και να κλείσεις εγκαίρως τραπέζι (και να πάρεις εγκαίρως και την άδεια από την κυρά…): 12/02/2023, 03/03/2024, 16/02/2025 και πάει λέγοντας, μέχρι το 2032. Μετά, θα χρειαστεί να συμπληρώσουν…
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΑΚΗΣ ΓΙΟΥΜΠΑΣΗΣ.