Διογένης Δασκάλου, ο μουσικός

Απολαμβάνετε να τον παρακολουθείτε να σατιρίζει την επικαιρότητα στις παραστάσεις των «Monie & Monie Conniente» και να ανεβάζει τη διάθεση του κοινού με το σαξόφωνό του. Ακούτε τη ραδιοφωνική του εκπομπή, ενώ σίγουρα τον έχετε ακούσει να παιανίζει σκοπούς με το τενόρο σαξόφωνό του στη Φιλαρμονική Ορχήστρα τού δήμου Θεσσαλονίκης. Η διαδρομή από τις Σέρρες, την ιδιαίτερη πατρίδα του, ώς τη Θεσσαλονίκη μπορεί να μην είχε ροδοπέταλα, ποτήρια με ρετσίνα είχε ωστόσο αρκετά…

Ο ΚΥΡΙΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ.

Αν είχατε τη δυνατότητα να επιλέξετε οποιουσδήποτε τέσσερις-πέντε ανθρώπους, για να μοιραστείτε μαζί τους ένα τραπέζι με εκλεκτά εδέσματα και ρετσίνα, ο ένας από αυτούς θα έπρεπε να είναι ο Διογένης Δασκάλου. Όχι μόνον επειδή είναι αυτό που αποκαλούμε «η ψυχή τής παρέας» και θα περάσετε τρεις-τέσσερις απολαυστικές ώρες με υπέροχες συζητήσεις και μπόλικο γέλιο, αλλά και διότι έχει κάνει «διδακτορικό» στη ρετσίνα. Και μπορεί να σας πει τα πάντα γύρω απ’ αυτήν – και μάλιστα με… ρυθμό.
«‘Ρετσίνα μου, ρετσίνα μου, μαζί σου θα πεθάνω, του κόσμου όλα τα καλά μπροστά σου δεν τα βάνω’ έλεγε το άσμα τού Χατζηαποστόλου στους ‘Απάχηδες των Αθηνών’» μας θυμίζει ο Διογένης Δασκάλου. «Από τότε κύλησε πολύ από αυτό το κρασί στο ποτήρι. Από τη σερριώτικη κορυφαία ρετσίνα τού ‘Πούλιου’ μέχρι τη ‘Μαλαματίνα’ (‘Τούμπα λίμπρε’) και από την ‘κάθε μέρα γιορτή’ τού Κουρτάκη ώς τη Ρεγγίνα (Ρετσίνα), τη γνωστή Βασιλική, χιλιόμετρα τερψιλαρύγγιας ηδονής συνόδευσαν σαν χάδι δροσιάς τούς γευστικούς μας κάλυκες ως συνοδεία λαδερών, κρεατικών και ψαρικών, μα και φρούτων ελληνικών και εξωτικών. Η ρετσίνα, ξέρετε, για εμένα δεν είναι ποτό: είναι φαγητό. Ό,τι βγαίνει από την άμπελο είναι τροφή. Μια τροφή που από το τρίτο ποτήρι και μετά γίνεται το καράβι τού Ελύτη, για να σε ταξιδέψει στους ελαιώνες τής Ελλάδος».

«ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ».

Η ρετσίνα είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα ελληνικά κρασιά. Ωστόσο, στο διάβα τής ιστορίας της η εικόνα της διαστρεβλώθηκε για μια σειρά από λόγους. Για τον Διογένη Δασκάλου, όμως, αναδίδει έναν αέρα αριστοκρατίας: «Η ρετσίνα είναι μια βασίλισσα. Γι’ αυτό και από παλιά εγώ δεν την προσφωνώ ‘ρετσίνα’ αλλά ‘regina’. Υπήρξαν πολλά χρόνια κακής επεξεργασίας από πολλούς εγκληματίες παραγωγούς, που έβαζαν μέσα στον κουβά όλο το αμπέλι κι όλο το πεύκο – με το χώμα τους μαζί και με ό,τι περνούσε από δίπλα. Εξ ου και η ‘μελανιά’ που τη συνόδευε. Οι νέοι οινοπαραγωγοί όμως –δόξα τω Θεώ– έχει αρκετό καιρό που κατάφεραν κι έδιωξαν αυτήν τη ‘ρετσινιά’ από τη ρετσίνα μας. Πολλές φορές πλέον, με αυτές τις νέες, ‘διαμαντένιες’ ρετσίνες ως αφορμή, έχω αλλάξει πλεύση στη μαγειρική μου, επιλέγοντας, αντί για ένα απίθανο ροζέ τής Προβηγκίας, ένα ‘κόσμημα’ από τη Δράμα ή από τα Μεσόγεια. Εκπληκτική όμως και η βιοδυναμική ‘Orange’ από τη Γουμένισσα. Πολλές, πλέον – θα αδικήσω κάποιες, αν δεν τις θυμηθώ. Και μη ξεχνάμε ότι για τη ρετσίνα μόνο δεν ισχύει το ‘οι μήνες που δεν έχουν ρο παίρνουν στο κρασί νερό’: πίνεται όλο τον χρόνο και είναι η μόνη συμβατή με το διαιτολόγιο μιας δίαιτας, αλλά και με το διαιτολόγιο των διαβητικών. Άλλωστε, τι είναι τούτο το κρασί; ‘Είναι το φως τού ήλιου διαλυμένο σε νερό’ (Γκαλιλέο Γκαλιλέι)».

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Η ΤΑΒΕΡΝΟΥΠΟΛΗ.

Για τον Διογένη Δασκάλου, η ιστορία τής Θεσσαλονίκης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία τής ρετσίνας, έστω κι αν αυτή βρήκε μεγαλύτερη απήχηση στις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις: «Επί σειρά ετών, η Θεσσαλονίκη υπήρξε ταβερνούπολη. Άρα: Κάστρα θέλετε; Καραμπουρνού; Καλαμαριά; Δυτικές συνοικίες; Ευαγγελίστρια; Για να μη πιάσουμε τους ‘Λεχρίτες’… Άλλωστε, η ρετσίνα υπήρξε ‘η σαμπάνια τού φτωχού’. Φοιτητές, εργάτες, λούμπεν, ρεμπέτες, ταβλαδόροι και φίλαθλοι την είχαν πιο πάνω κι από τη μπίρα. Τα καρβουνιάρικα μαζί με τα ρετσινάδικα ήταν η ‘καρδιά’ τής αγοράς – και, μάλιστα, λιμάνι και Λαδάδικα. Έχω πιει πολλή ρετσίνα από τον ‘Τζότζο’ στα Κάστρα μέχρι τον ‘Αρίστο’ στο λιμάνι, επιζητώντας αυτήν την ‘ποίηση κλεισμένη σε μπουκάλι’, όπως λέει για το κρασί ο Κλίφτον Φάντιμαν. Ρετσίνα και μπακαλιάρος ήταν, άλλωστε, το διάλειμμα για τους εργάτες τού λιμανιού. Άλλαξε όμως ο ιστός, άλλαξε και η ρετσίνα».
Έχοντας ξεπεράσει το «αμαρτωλό» παρελθόν της, η ρετσίνα έχει βρει τη θέση της στην Ελλάδα τού σήμερα. Κι αυτός ο ρόλος, κατά τον Διογένη Δασκάλου, δεν έχει τίποτα να φοβηθεί από τις παρελθούσες εποχές τής απαξίωσης: «Η ρετσίνα μας έγινε πια εκθαμβωτική και απαστράπτουσα. Είναι η δικιά μας ‘Ριόχα’, το εθνικό μας προϊόν! Η ρετσίνα είναι η πεμπτουσία τής ευφάνταστης μέθης – ή, όπως είπε και μια Παλαιά μου φίλη, η Διαθήκη, ‘οίνος ευφραίνει καρδίαν’».

Επίλεξε το ενδιαφέρον που θέλεις και ανακάλυψε τη διαδρομή που ταιριάζει σε αυτό: